TEKSTILVIERTEL (TEKSTİL BÖLGESİ)

Çalışmak için geldiler, yeni bir yurt buldular

Augsburg’un doğusunda yer alan Textilviertel (Tekstil Mahallesi), şehrin sanayi geçmişini en iyi yansıtan bölgelerden biridir. Yaklaşık 180 hektarlık bu alan, 19. yüzyıldan itibaren tekstil üretiminin merkezi haline gelmiştir. Burada kurulan Augsburger Kammgarnspinnerei (AKS,1836–2004)) ve Neue Augsburger Kattunfabrik (NAK 1895–1996) gibi fabrikalar, uzun yıllar boyunca Augsburg ekonomisinin kalbi olmuştur. (BİLD 1)

1960’lı yıllardan itibaren, bu fabrikalarda çalışmak üzere çok sayıda işçi Türkiye’den Augsburg’a gelmiştir. “Misafir işçi” olarak adlandırılan bu insanlar, kısa sürede üretimin önemli bir parçası haline gelmişlerdir. Ancak şehre sadece emeklerini değil, aynı zamanda kültürlerini, geleneklerini ve dayanışma duygusunu da getirmişlerdir. Böylece mahallenin toplumsal yapısını değiştirmiş ve bugüne kadar süren izler bırakmışlardır.

Bu izlerden biri, AKS’nin eski çamaşırhanesinde 1980 yılında kurulan Kammgarn-Selimiye Camii’dir. Bugün hâlâ ibadet yeri olarak kullanılan bu cami, yeni bir yurt kurmanın ve aidiyet duygusunu pekiştirmenin bir simgesidir.

Proviantbachquartier ise bu emeğin yaşama yansıdığı bir diğer önemli yerleşimdir. 1890’lı yıllarda işçilerin yaşam koşullarını iyileştirmek amacıyla inşa edilen bu mahalle, 1960’lı yıllarda birçok Türkiyeli işçiye ev sahipliği yaptı. Ortak kullanım alanları, çamaşırhaneler, küçük bahçeler ve mahallenin temel ihtiyaçlarını karşılayan dükkânlarıyla, burası sadece bir ikamet yeri değil; günlük yaşamın ritminin kurulduğu bir mahalleydi.

Textilviertel, birçok Türkiyeli Augsburglular için yalnızca bir mahalle değil; aile hikâyeleri, anılar ve duygularla dolu bir mekândır. Burası, anne babalarının ve büyükannelerinin umutlarını, bavullarına sığdırdıkları cesareti ve yeni bir yaşam kurma duygusunu barındırır. Bugün hâlâ, o kuşağın insanları ilk iş günlerini, fabrikadaki dayanışmayı ve birlikte geçirilen yılları anlatırken yüzlerinde aynı sıcak ifade belirir. Tekstil Mahallesi’nde kurdukları bu hayat hem kendi geçmişlerinin hem de şehrin tarihinin bir parçası haline gelmiştir.

Bu anılar, büyük bir emekle hazırlanan sergilerde, yayınlarda ve belgesellerde özenle korunmakta ve gelecek kuşaklara aktarılmaktadır. Staatliches Textil- und Industriemuseum Augsburg (tim)  tekstil üretiminin tarihini ve bu üretimi mümkün kılan insanların hikâyelerini de anlatmaktadır. Müzenin “Mensch (İnsan)” başlıklı bölümünde, Türkiye’den gelen göçün Augsburg’un gelişimini ne kadar etkilediği açıkça görülmektedir.

Aynı konuyu ele alan iki yayın ve bir film de yapılmıştır. 2021’de yayımlanan „Zurückgespult. Arbeit und Alltag von Augsburgerinnen aus der Türkei“* adlı kitap ve belgesel ile 2012 tarihli „Lebensläufe von türkischen Gastarbeitern in Augsburg“ bu hikâyeleri yaşatmakta, farklı kuşakların seslerini ve anılarını bir araya getirerek kayıt altına almıştır.

Bugün, müzeler, atölyeler, yeşil alanlar ve yeni konut projeleri bu mahallenin geçirdiği değişimin tanıklarıdır. Textilviertel, sanayi ve göç tarihinin birbirine dokunduğu, bugün de yaşayan bir miras olarak şehrin kimliğini şekillendirmeye devam etmektedir.

 

 

 

 

---

Das Projekt „Meine Stadt – Meine Geschichte“ beschäftigt sich mit der Ausarbeitung und Digitalisierung der migrantisch geprägten Stadtführungen und ist Teil von DIWA 4.0. Das EU-geförderte Projekt DIWA 4.0 unter der Leitung des Büros für gesellschaftliche Integration der Stadt Augsburg setzt sich aktiv für die gleichberechtigte Teilhabe Neuzugewanderter und ein respektvolles Miteinander ein. Mehr Informationen: augsburg.de/diwa