MOZARTHAUS (MOZART EVİ)

Augsburglu Mozart ve Osmanlı Ezgileri

Augsburg, sadece Fugger ve Brecht gibi önemli kişilikleriyle değil, aynı zamanda Mozart ailesiyle de tanınır. Wolfgang Amadeus Mozart’ın (1756–1791) babası Leopold Mozart, 1719 yılında Augsburg’da doğmuştur. Mozarthaus bugün bir müzedir.
Bu müze, etkileşimli sergiler aracılığıyla Leopold Mozart’ın (1719–1787) yaşamı ve eserleri hakkında bilgi verir ve aynı zamanda Mozart ailesinin Augsburg’daki ilginç tarihine ışık tutar.

18. yüzyılda Avrupa’da “Türkenmode” ya da “Turquerie” olarak bilinen bir akım ortaya çıkmıştır. Bu akım, Avrupalıların Osmanlı kültürüne, kıyafetlerine ve müziğine duyduğu hayranlığı yansıtmış ve sanat, moda ve müzikte kendine yer bulmuştur.
Avrupa saraylarında Türk tarzı kıyafetler, süslemeler ve sahne dekorları popüler hâle gelmiş, Osmanlı İmparatorluğu’nun kültürel etkisi özellikle müzikte açıkça hissedilmiştir. Photographie de tableau; ca. 1750; Jean-Baptiste Hilaire

Leopold Mozart’ın oğlu, ünlü besteci Wolfgang Amadeus Mozart, bu ilgiyi eserlerine yansıtmıştır.
1782’de bestelediği “Saraydan Kız Kaçırma” operası ve 1783’te bestelediği “Rondo Alla Turca” (Türk Marşı olarak da bilinir), bu hayranlığın bir ifadesidir ve o dönemde Türk kültürünün Avrupa’da nasıl algılandığını gösterir.
Bu eserler, Avrupa’daki Türkenmode akımının müzik alanındaki en tanınmış örnekleri arasında yer alır.

Mozart, özellikle Osmanlı mehter müziğinden etkilenmiş ve onun ritmik ve tınısal unsurlarını Avrupa müziğiyle birleştirmiştir.
Büyük davullar, ziller, klarnetler ve üçgen gibi çalgıları kullanarak Türk müziğinin karakteristik özelliklerini klasik müziğe dâhil eden yeni ve canlı bir stil yaratmıştır.

“Rondo Alla Turca”, dünya çapında hem müzik eğitimi programlarında hem de popüler kültürde önemli bir yer edinmiştir. Almanya dahil birçok ülkedeki müzik okullarında ve konservatuvarlarda öğrencilerin ritmik ve melodik becerilerini geliştirmek için sıkça kullanılır. Reklamlar, televizyon programları ve filmlerde sıkça kullanılan bu eser, geniş kitleler tarafından tanınmakta ve sevilmektedir.

“Saraydan Kız Kaçırma” operası, 16. yüzyılın ortasında Selim Paşa’nın köşkünde geçen bir hikâye üzerine kuruludur. Eser, Osmanlı yaşayışını, saray ve harem konularını gözler önüne sermiştir. Belmonte adlı bir İspanyol soylusunun, sevgilisi Konstanze’yi ve onun İngiliz hizmetkârı Blonde’yi Selim Paşa’nın sarayından kurtarma girişimlerini anlatır. Mozart, bu operada Avrupalıların gözündeki kötü, barbar ve acımasız Türk imajını değiştirerek, Selim Paşa karakterindeki insan sevgisini vurgulamış ve ‘gönlü yüce Türk’ imgesini pekiştirmiştir.

Bugün Mozarthaus, farklı kültürlerin buluşmasının sanatta nasıl yeni sesler yarattığını hatırlatır. Mozart’ın müziği ise, melodilerin sınırları aşarak insanları yüzyıllar boyunca birbirine bağlayabildiğini gösterir.

---

Das Projekt „Meine Stadt – Meine Geschichte“ beschäftigt sich mit der Ausarbeitung und Digitalisierung der migrantisch geprägten Stadtführungen und ist Teil von DIWA 4.0. Das EU-geförderte Projekt DIWA 4.0 unter der Leitung des Büros für gesellschaftliche Integration der Stadt Augsburg setzt sich aktiv für die gleichberechtigte Teilhabe Neuzugewanderter und ein respektvolles Miteinander ein. Mehr Informationen: augsburg.de/diwa